Propozycje tematów na maturę z polskiego 2012
Topos miłości silniejszej niż śmierć, omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów z literatury polskiej i obcej.
Porównaj obraz Warszawy ukazany w "Lalce" Bolesława Prusa i w dowolnie wybranym utworze literackim.
Sceny z życia świętych w literaturze i plastyce. Porównaj wybrane dzieła w kulturze polskiej i europejskiej.
Poczucie egzystencjalnej pustki i zagubienia w świecie. Scharakteryzuj ich przejawy, odwołując się do wybranych utworów literackich modernizmu.
Motyw podróży w czasie i przestrzeni. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej.
Portrety samotnych kobiet w literaturze. Omów temat w oparciu o przykłady z różnych epok.
Eksperymenty językowe w poezji lingwistycznej. Omów problem na podstawie twórczości Mirona Białoszewskiego lub innego poety lingwisty.
Analizując wybrane teksty z różnych czasopism, omów język prasy młodzieżowej.
Relacje między rodzicami a dziećmi w literaturze. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
Przedstaw różne obrazy prowincji w literaturze i określ ich funkcje w wybranych utworach.
Sposoby obrazowania „ładu świata” w literaturze różnych epok. Zaprezentuj temat, przywołując wybrane przykłady literackie.
Polskie tradycje świąteczne w literaturze. Zwróć uwagę przede wszystkim na kulturę stołu i tradycje biesiadowania, prezentując zagadnienie na przykładzie wybranych utworów.
Wizerunek władcy i sposoby sprawowania władzy. Omów zagadnienie analizując wybrane utwory z różnych epok.
Stylizacja gwarowa i jej rola w kształtowaniu obrazu rzeczywistości. Przedstaw problem na podstawie wybranego materiału językowego.
Przedstaw sposoby kreowania wielkich wodzów historycznych w wybranych utworach.
Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe.
Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok.
Wskaż, przywołując odpowiednie przykłady literackie, związki między dramatem nowożytnym a tragedią antyczną.
Teksty kabaretowe jako utwory sceniczne. Posługując się wybranymi przykładami, określ ich cechy literackie i dramatyczne.
Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich.
To się czyta dzisiaj – modni pisarze, modne książki. Omów przyczyny popularności niektórych autorów i książek. Sformułuj własną opinię na temat literatury współczesnej, odwołując się do wybranych utworów spoza kanonu lektur.
Radość życia i cierpienie - dwa tematy twórczości artystycznej. Omów na przykładach dzieł z wybranych epok.
Motyw karuzeli w literaturze. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach.
Kicz językowy. Przestaw zjawisko, analizując cechy języka przykładowych piosenek nurtu disco polo.
Na podstawie kilku przykładów omów rolę sceny finałowej w interpretacji tekstu literackiego.
Funeralia dawniej i dziś. Zaprezentuj i porównaj staropolską i współczesną lirykę żałobną.
Porównaj sposoby ukazywania ułomności ludzkiej natury w komediach różnych epok.. odwołaj się do wybranych przykładów.
Dramat współczesny jako utwór literacki i zjawisko sceniczne. Omów zagadnienie na wybranych przez siebie przykładach.
Eksperymenty językowe i ich funkcje w poezji polskiej XX wieku. Przeanalizuj zagadnienie na wybranych przykładach i przedstaw wnioski.
Rozważ funkcje motywu Apokalipsy w literaturze XX wieku, odwołując się do wybranych utworów.
Pedagog jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego typu postaci w wybranych tekstach literackich.
Przyroda jako temat, motyw, źródło inspiracji artystycznej. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach z literatury i sztuki.
Na podstawie analizy języka tekstów wybranych z prasy kobiecej zaprezentuj obraz świata, jaki one kreują.
Literackie kreacje rycerza, spiskowca, żołnierza. Porównaj funkcjonowanie tego typu postaci w wybranych tekstach literackich.
Porównaj sposoby kreowania świata przedstawionego w XIX-wiecznej powieści realistycznej i w powieści realizmu socjalistycznego (socrealizmu).
Literacki obraz zdrady. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
Mowy starożytnych oratorów a przemówienia współczesnych polityków. Zanalizuj i porównaj retoryczne środki perswazji zastosowane w wybranych tekstach.
Eros i Thanatos. Na wybranych przykładach literackich (np. w poezji Kazimierza Przerwy- Tetmajera) i malarskich (np. w pracach Jacka Malczewskiego) przedstaw różne ujęcia tego motywu.
Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory literackie.
Dramat awangardowy. Zaprezentuj dokonania wybranego dramaturga jako wyzwanie wobec tradycji.
Różne ujęcia motywu miasta w literaturze i malarstwie. Odwołaj się do wybranych przykładów.
Wpływ języków obcych na kształtowanie się współczesnej polszczyzny. Na podstawie wybranych tekstów omów problem zapożyczeń w języku polskim.
Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej.
Język reklamy i jego wpływ na kształtowanie się języka ogólnopolskiego. Odwołując się do wybranych przykładów, wykaż charakterystyczne cechy, przeanalizuj ich funkcje oraz znaczenie.
Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj neologizmy pojawiające się we współczesny języku polskim.
Omów sposoby niedosłownego mówienia o rzeczywistości w literaturze ( symbol, alegoria, parabola). Zanalizuj w tym kontekście dwa wybrane utwory literackie.
Bohaterowie literaccy różnych epok w poszukiwaniu szczęścia. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów.
Różne postaci młodości w literaturze XIX wieku. Omów problem na wybranych przykładach.
Poezja tworzona przez kobiety w modernizmie (np. Wolska, Ostrowska, Zawistowska), w dwudziestoleciu międzywojennym (np. Pawlikowska – Jasnorzewska), w poezji współczesnej (np. Poświatowska). Zaprezentuj na wybranych przykładach.
Oblicza zrywów narodowościowych w literaturze i innych dziedzinach sztuki polskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł należących do literatury polskiej.
Obraz Gdańska i jego okolic we współczesnej prozie. Porównaj obrazy tych miejsc ukazane w powieściach takich pisarzy jak: G. Grass, S Chwin, P. Huelle.
Archaizacja jako typ stylizacji językowej. Porównaj język XVII wieku w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska i w Potopie Henryka Sienkiewicza.
Swoi czy obcy? Zaprezentuj literackie i malarskie wizerunki Żydów w polskiej sztuce XIX i XX w.
W jaki sposób współcześni twórcy odczytują Księgę Hioba? Odpowiedz na pytanie, analizując przykłady z literatury i z innych dziedzin sztuki.
Ukaż na wybranych przykładach różnych tekstów kultury fascynację artystów folklorem.
Impresjonizm w poezji i malarstwie. Zaprezentuj temat na wybranych przykładach.
Język poezji barokowej. Scharakteryzuj, przywołując wybrane teksty tej epoki.
Wpływ wojny na psychikę człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury wojny i okupacji.
Językowe sposoby perswazji renesansowej, barokowej i oświeceniowej. Omów je na wybranych przykładach.
Gwara a stylizacja gwarowa. Omów zjawiska na wybranych tekstach Młodej Polski.
Artysta jako bohater literacki. Ukaż różnorodność tego motywu na wybranych przykładach.
Omów zagadnienie ludzkiej wolności i odpowiedzialności w prozie XIX i XX wieku.
Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Zanalizuj różne sposoby funkcjonowania tego motywu w literaturze.
Dowcip, fraszka, facecja w literaturze staropolskiej i ich związek z obyczajowością epoki. Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady literackie.
Omów specyfikę języka graffiti i „wlepek”. Scharakteryzuj zjawisko pod względem językowym na podstawie analizy zgromadzonego materiału.
Istota i funkcja utworów parenetycznych. Przedstaw problem, wykorzystując utwory reprezentatywne dla dwóch epok.
Sposoby funkcjonowania terminów informatycznych w języku potocznym. Omów zjawisko na podstawie wybranego materiału.
Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Porównaj, odwołując się do dzieł literatury XIX wieku
Człowiek stworzony jest do buntu. Omów problem na podstawie znanych ci utworów literackich.
Motyw przemijania w literaturze staropolskiej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów.
Wybory moralne bohaterów literackich. Porównaj ich konsekwencje, interpretując wybrane utwory.
Literackie portrety matek. Zaprezentuj zagadnienie na przykładzie utworów z różnych epok.
Zaprezentuj na wybranych przykładach, jaką funkcję pełnią we współczesnej poezji związki frazeologiczne wywodzące się z mitologii.
Słowa - klucze w literaturze. Określ ich funkcje w twórczości wybranego autora.
Omów przyczyny strachu i rolę tego uczucia w życiu bohaterów literackich. Wykorzystaj wybrane utwory.
Dawne i współczesne nazewnictwo. Badając nazwy ulic i dzielnic w Poznaniu, przedstaw ich etymologię, budowę słowotwórczą i inne aspekty językowe.
Przedstaw różne formy zniewolenia człowieka na wybranych przykładach literatury polskiej i powszechnej.
Istota ludowego widzenia i wartościowania świata. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów.
Kwiaty w literaturze i malarstwie. Omów funkcje tego motywu, przedstawiając temat na wybranych przykładach.
Literackie portrety kobiet. Omów na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
Na przykładach z literatury antyku i średniowiecza przedstaw różne kreacje bohaterów heroicznych.
Biblijne i mitologiczne związki frazeologiczne w języku współczesnych Polaków. Omów na wybranych przykładach.
Romantyczne i młodopolskie obrazy uczuć i nastrojów. Dokonaj analizy tematu, odwołując się do wybranych dzieł literatury i malarstwa.
Przedstaw sposoby ujęcia i funkcje motywu powrotu, odwołując się do wybranych utworów literackich.
Motyw labiryntu w różnych ujęciach literackich i filmowych. Omów i porównaj wybrane przykłady.
Motyw pojedynku i jego funkcje w literaturze. Przedstaw problem na wybranych przykładach z różnych epok.
Impresjonistyczne pejzaże. Przedstaw temat na podstawie literatury i sztuki modernistycznej.
Porównaj ujęcie problematyki egzystencjalnej w dwu wybranych utworach reprezentujących epokę baroku, romantyzmu lub współczesności.
Na wybranych przykładach omów rolę wielkiego monologu w utworze literackim.
Funkcje heroizacji i deheroizacji bohatera literackiego. Przedstaw je, wykorzystując wybrane utwory literackie.
„Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną i męką dla tych, co są do niej zmuszeni” (W. Tatarkiewicz). Omów powyższe aspekty samotności w oparciu o utwory różnych epok.
Franciszkanizm i jego realizacja w literaturze i sztukach plastycznych. Zaprezentuj różnorodność ujęcia motywu na wybranych tekstach kultury.
Apokaliptyczne wizje i przeczucia katastroficzne. Omów, odwołując się do tekstów literackich z XIX i XX w.
Czy naruszenie norm językowych jest zawsze błędem? Omów temat, wykorzystując samodzielnie zebrane przykłady.
Różne ujęcia zaświatów w wybranych utworach literackich. Przedstaw sposoby kreowania tego motywu i jego funkcje.
Przeanalizuj sposoby kreacji postaci Żydów w literaturze polskiej XIX lub XX wieku. Odwołaj się do wybranych przykładów.
Zjawy, duchy, sny, wizje w literaturze. Omów na wybranych przykładach
"Przysłowia mądrością narodu". Odwołując się do wybranych przykładów, omów cechy językowe oraz funkcje przysłów ludowych.
Liryczne biografie. Przedstaw różne sposoby mówienia podmiotów lirycznych o swoim życiu, odwołując się do różnych utworów.
Język i stylistyka piosenki hiphopowej. Omów temat, analizując wybrane przez siebie teksty twórców tego stylu.
Od „kury domowej” do kobiety demonicznej. Literackie portrety kobiet przedstaw na wybranych przykładach.
„Dom mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi...” Omów motyw domu na podstawie polskich utworów literackich różnych epok.
Różne realizacje motywu jesieni w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Porównaj je, analizując wybrane przykłady.
Sztuka przekładu. Przeanalizuj dwie różne realizacje językowe wybranego obcojęzycznego tekstu literackiego.
Symbol jako środek decydujący o oryginalności i ponadczasowości dzieła literackiego i malarskiego. Rozwiń zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
Objaśnij, jaką funkcję artystyczną pełni w literaturze i malarstwie krajobraz górski. Odwołaj się do wybranych przykładów.
Wielcy twórcy romantyczni wielbicielami „małej ojczyzny”. Porównaj różnorodność ujęcia motywu, odwołując się do wybranych utworów.
Ślady zjawiska „nowomowy” we współczesnej prasie i wypowiedziach osób publicznych. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
Getto warszawskie w literaturze i filmie. Omów i porównaj wybrane przykłady.
Dokonaj analizy obrazu miasta w wybranych dziełach literatury i sztuki XIX i początku XX wieku.
Scharakteryzuj sposób kreowania scen batalistycznych oraz ich funkcje w trzech wybranych utworach różnych epok.
Wykorzystując wybrane przykłady, wskaż przyczyny popularności współczesnego reportażu i omów funkcje, jakie on pełni.
Krajobraz jako motyw literacki i malarski. Przedstaw jego funkcjonowanie na wybranych przykładach z różnych epok.
Motyw cierpienia narodu w literaturze i sztuce polskiej. Omów na przykładach wybranych utworów.
Cechy języka przemówień sejmowych. Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów lub nagrań fragmentów przemówień.
Omów problem winy, niewinności i odkupienia winy na wybranych przykładach literackich.
Funkcje metafory w języku poetyckim i potocznym. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
Wewnętrzna przemiana bohatera literackiego. Omów jej istotę oraz funkcję, odwołując się do wybranych dramatów romantycznych.
Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Jak twórcy wykorzystywali motyw snu w swoich dziełach? Omów na wybranych przykładach.
Czy język może być przedmiotem manipulacji? Zaprezentuj problem, odwołując się do wybranych przykładów.
Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Omów problem, analizując przykłady współczesnej polszczyzny.
Katedra jako obraz świata. Porównaj różne obrazy katedr i ich funkcje na podstawie analizy wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki.
Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach.
Motyw powrotu w literaturze, filmie, malarstwie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
Portret matki w literaturze polskiej różnych epok. Scharakteryzuj postaci z wybranych utworów.
Motywy muzyczne i malarskie w literaturze. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach.
Omów uczucia i obrazy w wybranych sonetach trzech różnych autorów.
Funkcje stylizacji archaizującej i dialektyzacji w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
Różne koncepcje idealnego piękna. Zbadaj i przedstaw zagadnienie, odwołując się do literatury i dzieł sztuki plastycznej.
Postawa franciszkańska w literaturze na przestrzeni epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
Porównaj funkcje symboli w malarstwie i literaturze okresu Młodej Polski.
Bunt przeciw tradycji – jego formy i znaczenie. Omów temat w oparciu o przykłady literackie.
Dialog z tradycją romantyczną w literaturze i filmie XX w. Omów, odwołując się do wybranych tekstów literackich i ekranizacji filmowych.
Obecność motywów i wątków mitologicznych w literaturze i malarstwie różnych epok. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw różne sposoby czerpania inspiracji z mitologii.
Odbicie konfliktu pokoleń w języku. Omów zjawisko zależności mowy od wieku nadawcy komunikatu na podstawie analizy przykładów.
„Kaskaderzy literatury” – w oparciu o wybrane przykłady rozważ, czy to określenie można odnieść do polskich poetów przeklętych.
Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok wpływ stoicyzmu i epikureizmu na literaturę.
Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Omów zagadnienie, analizując celowo dobrane utwory.
Konflikty rodzinne w wybranych dramatach polskich pisarzy. Przedstaw problem oraz dokonaj analizy przyczyn i skutków.
Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów.
Kobieta wieku XIX. Scharakteryzuj postaci kobiece w wybranych dziełach literatury i sztuki.
Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
Fenomen twórczości Paulo Coelho w kontekście współczesnej literatury popularnej. Omów przyczyny popularności brazylijskiego pisarza w Polsce. Porównaj twórczość pisarza z książkami napisanymi przez polskich autorów.
Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język trzech wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność do środowiskową i charakter.
Związki literatury renesansowej z literaturą antyczną. Określ je, odwołując się do twórczości wybranego pisarza epoki odrodzenia.
Gwara poznańska w języku Twoich rówieśników i ich rodziców. Omów zagadnienie, analizując wyniki samodzielnie przygotowanych i opracowanych ankiet.
Czy piosenka rockowa może być poezją? Odpowiedz, analizując wybrane utwory.
Matka jako podmiot i bohater liryczny. Przedstaw sposób funkcjonowania i rolę tego motywu w poezji polskiej.
Hagiografia piórem i pędzlem malowana. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa.
Językowy obraz świata i człowieka w tekstach muzyki disco-polo. Omów na wybranych przykładach.
Funkcje motywu natury w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
Cechy impresjonistycznego postrzegania świata. Określ je na podstawie analizy wybranych dzieł literackich i plastycznych Młodej Polski.
Analizując język i formy reklam, przedstaw obraz świata, jaki one kreują.
Na podstawie podanego fragmentu utworu Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem przedstaw przemyślenia Marka Edelmana o możliwościach godnego życia w czasach Zagłady i różnych poglądach na temat godnej śmierci.
Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów na wybranych przykładach.
Tatrzańskie krajobrazy w malarstwie i poezji Młodej Polski. Porównaj na przykładach wybranych tekstów kultury.
Realizm i symbolizm - dwie konwencje kreowania świata przedstawionego w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
Pamiętnik, dziennik, reportaż – dokumentalne tradycje prozy. Przedstaw, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej.
Na wybranych przykładach przedstaw sposoby odwoływania się poetów współczesnych do kultury baroku.
Literackie portrety matki. Omów temat odwołując się do wybranych przez siebie przykładów literackich z różnych epok.
Wpływ mitologii i Biblii na frazeologię i słownictwo języka polskiego.
